Research

Presentación

El Grupo de Investigación Aplicada en Oncología de Badalona (B·ARGO) es una nueva organización transversal que abarca la investigación clínica y traslacional que se ha llevado a cabo durante muchos años en el IGTP, el Hospital Universitario Germans Trias (HUGTiP) y el Instituto Catalán de Oncología (ICO) de Badalona en el HUGTiP. El grupo está integrado por investigadores con y sin experiencia, becarios del IGTP y personal del Servicio de Oncología Médica del ICO que están afiliados al IGTP.

Este grupo multidisciplinario está integrado por más de 30 profesionales que trabajan en diferentes aspectos de la actividad investigadora. Su misión es ser un grupo de investigación traslacional de excelencia que contribuya a la aplicación de la oncología personalizada y su visión es mantener un sistema integrado de investigación del cáncer y atención sanitaria que optimice la atención a los pacientes de cáncer, prolongue la vida y mejore la calidad de vida.

El objetivo principal del B∙ARGO es suplir el vacío existente entre la investigación clínica y la investigación básica, identificar nuevas estrategias surgidas de la investigación básica y aplicarlas en la práctica clínica. Sus objetivos transversales son los siguientes:

  • Identificar biomarcadores pronósticos para el tratamiento personalizado, incluidos los tratamientos convencionales, los tratamientos selectivos y la inmunoterapia.
  • Desarrollar o poner en práctica modelos preclínicos para el estudio de los mecanismos de respuesta y resistencia a estos tratamientos.
  • Identificar nuevas posibles dianas terapéuticas.
  • Trasladar los resultados a la práctica clínica (nuevos ensayos clínicos) para fomentar la oncología de precisión.

Palabras clave: oncología traslacional, biomarcadores, modelos preclínicos, oncología de precisión.

Badalona Applied Research Group in Oncology (B·ARGO)

Líder/es de grupo

  • Ricard Mesía Nin, MD, PhD
    Ricard Mesía Nin, MD, PhD

    Ricard Mesía Nin, MD, PhD

    Ricard Mesía Nin es oncólogo médico (1994, UAB) y Doctor en Medicina (2014, UB). Es jefe del Servicio de Oncología Médica del ICO Badalona desde 2017, y director del Grupo de Investigación Aplicada en Oncología de Badalona (B∙ARGO), el grupo de investigación traslacional del Servicio en el IGTP. Es el presidente del Grupo Español de Tumores de Cabeza y Cuello (TTCC), y su amplia trayectoria y experiencia en esta neoplasia, así como en la investigación oncológica, se reflejan en sus publicaciones. El Dr. Mesia ha contribuido en más de 150 artículos originales, con un Factor de Impacto total de 376,36 y un índice h de 38. Sus publicaciones han recibido más de 10.000 citas, con un impacto de citación ponderado por el campo (FWCI) de 3,8 según Scopus. También cabe destacar su experiencia en actividades de transferencia científica, contribuyendo en varios proyectos en el ámbito de la innovación.

    Contacto: rmesia(ELIMINAR)@iconcologia.net
    ORCID: 0000-0002-3785-3563

     

  • Anna Martínez Cardús, MD, PhD
    Anna Martínez Cardús, MD, PhD

    Anna Martínez Cardús, MD, PhD

    Anna Martínez Cardús es licenciada en Biología (2002, UB) y Doctora en Medicina (2008, UAB). Es la coordinadora científica del Grupo de Investigación Aplicada en Oncología de Badalona (B·ARGO), un grupo de investigación traslacional del IGTP del Servicio de Oncología Médica del ICO-Badalona, liderando B·ARGO junto al Dr. Ricard Mesía. Su experiencia en investigación traslacional en oncología queda ampliamente demostrada en sus publicaciones, contribuyendo en más de 50 artículos originales, 35 de los cuales en el primer cuartil (Q1) según JCR, con un Factor de Impacto total de 376,36 y un índice h de 29. Sus publicaciones han recibido casi 3.000 citas, con un impacto de citación ponderado por el campo (FWCI) de 1,5 según Scopus. También cabe destacar su experiencia en actividades de transferencia científica, contribuyendo en la transferencia a la clínica de la plataforma EPICUP (Lancet Oncology; 2016), siendo contratada como asesora científica durante el primer año del lanzamiento del producto.

    Contacto: amartinezc(ELIMINAR)@igtp.cat
    ORCID: 0000-0002-3937-8794

Equipo

Oncólegos médicos; directores de línea de investigación
Maria Saigí Morguí, MD, PhD(ELIMINAR)
Albert Font Pous, MD, PhD(ELIMINAR)
Mireia Margelí Vila, MD, PhD(ELIMINAR)
Teresa Moran Bueno, MD, PhD(ELIMINAR)
José Luis Manzano Mozo, MD, PhD(ELIMINAR)
Albert Font Pous, MD PhD(ELIMINAR)
Marga Romeo Marin, MD, PhD(ELIMINAR)
Cinta Hierro Carbó, MD, PhD(ELIMINAR)

Responsable de investigación traslacional
Laia Minguell Martinez

Oncólogas médicas; investigadoras en investigación traslacional
Carme Balañá Quinteros, MD, PhD
Beatriz Cirauqui Cirauqui, MD, PhD
Núria Mulet Margalef, MD PhD
Maria Ochoa de Olza, MD PhD

Responsable de investigación clínica
Facundo Garcia Pallotti

Oncólogos médicos; investigadores clínicos
Cristina Bugés Sanchez, MD, PhD
Olatz Etxaniz, MD PhD
Elisabet Mompradé, MD, PhD
Enric Carcereny Costa, MD
Laura Layos Garcia, MD
Iris Teruel Garcia, MD
Ainhoa Hernandez Gonzalez, MD
Pau Guillen Sentís, MD
Assumpció Lopez Paradís, MD
Anna Pous Badia, MD
Laia Boronat Ruiz, MD

Oncóloga de radioterapia; investigadora clínica
Silvia Comas, MD, PhD

Investigador asociado
Vicenç Ruiz de Porras Fontdevila, PhD

Responsable de la Unidad de Estadística
Anna Esteve Gomez, PhD

Oncólogos médicos; investigadores de posdoctorado
Eudald Felip Falgàs, MD, PhD
Milana Bergamino Sirven, MD, PhD

Investigador de posdoctorado
Adrià Bernat Peguera, PhD

Oncólogos médicos; investigadores de doctorado
Marta Domènech Viñolas, MD
Sofia España Fernandez, MD
Marc Cucurull Salamero, MD
Angèlica Ferrando Díez, MD
Lucía Notario Rincon, MD
Juan Carlos Pardo, MD
Andrea Plaja Saladrich

Investigadoras de doctorado
Carme Solé Blanch, MSc
Marta Costa Garcia, MSc

Técnico de laboratorio
Maria Fernández Saorin

Estadística
Andrea Gonzalez Valencia, MSc

Líneas de investigación

Terapia clásica: Quimioterapia

Estudio de los mecanismos moleculares implicados en la resistencia a estos agentes, que continúan siendo cruciales en el tratamiento oncológico, determinando biomarcadores predictivos de eficacia mediante modelos preclínicos y cohortes de pacientes.

Inmunoterapia

Identificar nuevos biomarcadores de eficacia para este tipo de terapias, con el fin de seleccionar mejor a los pacientes, así como los mecanismos asociados a la aparición de resistencias.

Terapia dirigida

Tipificar nuevos biomarcadores asociados a la resistencia para mejorar la selección terapéutica y poder resensibilizar el tumor identificando nuevas dianas terapéuticas efectivas en la etapa refractaria del tratamiento.


Líneas de investigación estables

  • IMMUNOLUNG: Identificación de biomarcadores asociados a la inmunoterapia en cáncer de pulmón.
  • iPARPResist: Identificación de biomarcadores de resistencia a los inhibidores de PARP en cáncer ginecológico y otros tumores.
  • Oncología de precisión en tumores urológicos: Identificación de biomarcadores de resistencia.
  • RESIST: Superación de los mecanismos de resistencia a los inhibidores de CDK4/6 en cáncer de mama.
  • Resistencia a la terapia dirigida en melanoma con mutación BRAF: Selección de la mejor opción terapéutica frente a la inmunoterapia en enfermedad avanzada y entorno adyuvante.
  • Proyecto INSPECTA: Implementación de una plataforma integral de investigación traslacional para ensayos clínicos tempranos.
  • VAL-GLIO-THERINT: Validación de alteraciones genómicas en glioblastoma: buscando puntos débiles para la intervención terapéutica.

Líneas de investigación emergentes iniciadas durante 2023

  • Desentrañando la vía de señalización STAT3: Identificación de biomarcadores predictivos para seleccionar la mejor estrategia terapéutica basada en inmunoterapia en tumores de cabeza y cuello.
  • ONCODRIVERS: Monitorización de biomarcadores a lo largo del tratamiento para detectar la adquisición de resistencia a la terapia dirigida en un entorno pan-cáncer.
  • Proyecto INTRIGA: Investigación traslacional integrativa en cáncer gástrico - INtegrative Translational Research In Gastric cAncer.
  • Estudio del efecto del microambiente en las terapias para el cáncer colorrectal.
  • BTC-CROMA: Estudio de biomarcadores asociados al resultado del tratamiento en colangiocarcinoma.

Proyectos activos

Point-of-care in vitro diagnostic device for the screening of colorectal cancer using tumour derived extracellular vesicles

PI: José Luis Manzano
Funding agency: Proyectos de colaboración público-privada - Ministerio de economía, indústra y competitividad - Gobierno de España
Agency code: CPP2021-008730
Duration: 01/09/2022 - 31/08/2025

Proyecto CPP2021-008730 financiado por:

Proyecto CPP2021-008730 financiado por MCIN/AEI /10.13039/501100011033 y por la Unión Europea NextGenerationEU/ PRTR

HERMION-3: Impact of tumor heterogeneity on resistance to chemoimmunotherapy in head and neck squamous cell carcinoma. Relevance of the STAT3 pathway

PIs: Beatriz Cirauqui Cirauqui, Ester Ballana Guix
Funding agency: II Beca "Ayudas para investigación traslacional del grupo TTCC"
Duration: 01/06/2024 - 31/12/2026

Selección de la mejor terapia en melanoma BRAF mutado: impacto de la heterogeneidad tumoral en la validación de marcadores y ede la plasticidad celular en la adquisición de resistencia a terapia dirigida

PIs: Anna Martinez Cardús, José Luis Manzano Mozo
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Agency code: PI23/00421
Duration: 01/01/2024 - 31/12/2026

Modulation of immune function in metastatic hormonosensitive breast cancer treatedwith CDK4/6 inhibitors: identification of predictive factors and novel therapeutic strategies

PI: Mireia Margelí Vila
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Agency code: PI21/00642
Duration: 01/01/2022 - 31/12/2024

Prospective study of the predictive role of the CXCR2/Bcl-2 anti-apoptotic axis expression in response to platinum-based treatments in docetaxel-resistant metastatic prostate cancer patients

PI: Albert Font Pous / Vicenç Ruiz de Porras
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Agency code: PI21/00199
Duration: 01/01/2022 - 31/12/2024

Validación de las alteraciones genómicas en el glioblastoma: búsqueda de puntos débiles para intervención terapéutica (VAL-GLIO-THERINT)

PI: Carme Balañá Quintero
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Agency code: PI21/00816
Duration: 01/01/2022 - 31/12/2024

New immunotherapeutic opportunities in metastatic breast cancer: CDK4/6 inhibitors and their impact on the immune system

PI: Mireia Margelí Vila
Funding agency: InMaM project from Plan Complementario de Biotecnología aplicada a la salud, financed by NextGenerationEU
Duration: January 2023 - December 2024

Immune-based biomarkers as predictors of therapeutic response and resistance acquisition to treatment with CDK4/6 inhibitors in metastatic hormonosensitive breast cancer

PI: Ester Ballana Guix, Mireia Margelí Vila
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Agency code: PI21/00642
Duration: 01/01/2022 - 31/12/2024

Comprehensive analysis of urine biomarkers to predict pathologic complete response in muscleinvasive bladder cancer patients treated with neoadjuvant therapy

PI: Albert Font Pous
Funding agency: Beca Gilead a la investigación biomédica
Agency code: GLD22_00070
Duration: 01/01/2023 - 31/12/2025

Anàlisi prospectiu de biomarcadors predictius de resposta al tractament neoadjuvant a partir de l'ARN missatger (ARNm) obtingut de plaquetes educades pel tumor (TEPs) en pacients amb càncer de bufeta múscul-infiltrant (CBI)

PIs: Mariona Fígols, Vicenç Ruiz de Porras, Albert Font Pous
Funding agency: Beca OncoEsMou per la Societat Catalano-Balear d'Oncologia (SCBO)
Duration: 01/10/2023 - 01/10/2025

Caracterización de CD73 y vía de la adenosina como inmunocheckpoint emergente en el cáncer de pulmón

PI: Maria Saigí Morguí
Funding agency: SEOM/JANSSEN grants
Duration: 01/01/2022 - 31/12/2024

Inmunofenotipo lifocitario en sangre periférica y anticuerpos como marcadores de respuesta y toxicidad en pacientes con cáncer de pulmón tratados con inmunoterapia

PI: Teresa Moran Bueno
Funding agency: SEOM/TAKEDA grants
Duration: 01/01/2022 - 31/12/2024

INtegrative Translational Research In Gastric cAncer: INTRIGA project

PI: Cinta Hierro Carbó
Funding agency: Grant of Treatment of Digestive Tumors “TTD” Group
Duration: 01/01/2023 - 31/12/2025

Contrato Río Hortega 2022: Papel de la inmunidad tumoral e inmuno-modulación en el tratamiento con inhibidores de ciclinas CDK4/6 en cáncer de mama metastásico hormonosensible y desarrollo de biomarcadores de respuesta al tratamiento"

PI: Ester Ballana ; Recipient: Milana Bergamino
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Duration: 01/01/2023 - 31/12/2024

Contrato Río Hortega 202: Papel de la inmunidad tumoral e inmuno-modulación en el tratamiento con inhibidores de ciclinas CDK4/6 en cáncer de mama metastásico hormonosensible y desarrollo de biomarcadores de respuesta al tratamiento"

PI: Ester Ballana ; Recipient: Marc Cucurull Salamero
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Duration: 01/01/2023 - 31/12/2024

Contrato beca Post-MIR Talent ICO 2022

PI: Lucía Notario; Mentor: Cinta Hierro
Funding agency: Institut Català d'Oncologia - IGTP
Duration: 01/06/2022 - 30/06/2024

Contrato PFIS 2022

PI: Carme Balañá; Recipient: Marta Costa
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Duration: 01/01/2023 - 31/12/2026

Contrato postdoctoral Sara Borrell 2021

PI: Ricard Mesía; Recipient: Adrià Bernat
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Duration: 01/01/2022 - 31/12/2024

Contrato postdoctoral Juan Rodés 2020

PI: Ricard Mesía; Recipient: Maria Saigí
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Duration: 01/01/2021 - 31/12/2024

Contrato postdoctoral Juan Rodés 2023

PI: Ricard Mesía; Recipient: Eudald Felip Falgàs
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Duration: 01/01/2024 – 31/12/2027

Contrato Ayudas Clínicos Junior 2023

PI: Sofía España Fernández
Funding agency: Asociación Española Contra el Cáncer (AECC)
Duration: 01/01/2024 - 31/12/2026

Contrato de Intensificación 2023

PI: Mireia Margelí Vila
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Duration: 01/01/2024 - 31/12/2024

Past projects

AI for new signatures and models for tailored organ preservation approaches in laryngeal and hypopharyngeal cancer

PI: Ricard Mesía Nin
Funding agency: PERIS - ERA PerMed JTC 2020
Agency code: PRESERVE
Duration: 01/01/2021 - 31/12/2023

Identificación de resistencia a la terapia dirigida en melanoma BRAF mutado: selección de la mejor opción terapéutica frente a la inmunoterapia en enfermedad avanzada y adyuvancia

PI: Anna Martínez Cardús / José Luis Manzano Mozo
Funding agency: Instituto de Salud Carlos III (ISCIII)
Agency code: PI20/01194
Duration: 01/01/2021 - 31/12/2023

Publicaciones científicas

Publicaciones destacadas

Gutiérrez-Chamorro L, Felip E, Castellà E, Quiroga V, Ezeonwumelu IJ, Angelats L, Esteve A, Perez-Roca L, Martínez-Cardús A, Fernandez PL, Ferrando-Díez A, Pous A, Bergamino M, Cirauqui B, Romeo M, Teruel I, Mesia R, Clotet B, Riveira-Muñoz E, Margelí M*, Ballana E*. SAMHD1 expression is a surrogate marker of immune infiltration and determines prognosis after neoadjuvant chemotherapy in early breast cancer. Cell Oncol (Dordr). 2024 Feb;47(1):189-208. DOI: 10.1007/s13402-023-00862-1

Capdevila J, Hernando J, Teule A, Lopez C, Garcia-Carbonero R, Benavent M, Custodio A, Garcia-Alvarez A, Cubillo A, Alonso V, Carmona-Bayonas A, Alonso-Gordoa T, Crespo G, Jimenez-Fonseca P, Blanco M, Viudez A, La Casta A, Sevilla I, Segura A, Llanos M, Landolfi S, Nuciforo P, Manzano JL. Durvalumab plus tremelimumab for the treatment of advanced neuroendocrine neoplasms of gastroenteropancreatic and lung origin. Nat Commun. 2023 May 23;14(1):2973. DOI: 10.1038/s41467-023-38611-5

Ruiz de Porras V, Wang XC, Palomero L, Marin-Aguilera M, Solé-Blanch C, Indacochea A, Jimenez N, Bystrup S, Bakht M, Conteduca V, Piulats JM, Buisan O, Suarez JF, Pardo JC, Castro E, Olmos D, Beltran H, Mellado B, Martinez-Balibrea E, Font A, Aytes A. Taxane-induced Attenuation of the CXCR2/BCL-2 Axis Sensitizes Prostate Cancer to Platinum-based Treatment. Eur Urol. 2021 Jun;79(6):722-733. DOI: 10.1016/j.eururo.2020.10.001

Guigay J, Aupérin A, Fayette J, Saada-Bouzid E, Lafond C, Taberna M, Geoffrois L, Martin L, Capitain O, Cupissol D, Castanie H, Vansteene D, Schafhausen P, Johnson A, Even C, Sire C, Duplomb S, Evrard C, Delord JP, Laguerre B, Zanetta S, Chevassus-Clément C, Fraslin A, Louat F, Sinigaglia L, Keilholz U, Bourhis J, Mesia R. Cetuximab, docetaxel, and cisplatin versus platinum, fluorouracil, and cetuximab as first-line treatment in patients with recurrent or metastatic head and neck squamous-cell carcinoma (GORTEC 2014-01 TPExtreme): a multicentre, open-label, randomised, phase 2 trial. Lancet Oncol. 2021 Apr;22(4):463-475. DOI: 10.1016/S1470-2045(20)30755-5

Esteve-Codina A, Alameda F, Carrato C, Pineda E, Arpí O, Martinez-García M, Mallo M, Gut M, Dabad M, Tortosa A, Del Barco S, Capellades J, Puig J, Gallego O, Pujol T, Oleaga L, Gil-Gil M, de Quintana-Schmidt C, Valduvieco I, Martinez-Cardús A, Bellosillo B, Muñoz-Marmol AM, Esteve A, Domenech M, Camins A, Craven-Bartle J, Villa S, Marruecos J, Domenech S, de la Iglesia N, Balana C. RNA sequencing and Immunohistochemistry Reveal ZFN7 as a Stronger Marker of Survival than Molecular Subtypes in G-CIMP-negative Glioblastoma. Clin Cancer Res. 2021 Jan 15;27(2):645-655. DOI: 10.1158/1078-0432.CCR-20-2141

TODAS LAS PUBLICACIONES

Información adicional

Redes colaborativas

Tesis doctorales

Title: Identificació de biomarcadors en càncer de mama metastàtic RH+/HER2- en curs de tractament amb inhibidors de quinases depenent de ciclines 4/6
Author: Eudald Felip Falgàs
Supervisors: Mireia Margelí, Ester Ballana
University: Universitat Autònoma de Barcelona (UAB)
Date of defense: 25 July 2023

Title: Causes de la resistència al tractament amb inhibidors de BRAF i de MEK en melanoma cutani amb mutació en el gen BRAF: identificació de biomarcadors per a optimitzar la selecció terapèutica enfront en la malaltia avançada
Author: Carme Solé Blanch
Supervisor: Anna Martínez Cardús
University: Universitat de Barcelona (UB)
Date of defense: October 2024

Otros

  • Reconocimiento como Grupo Consolidado TransICOBAD - SGR01330 el 10 de febrero de 2023 por la Agencia de Gestión de Ayudas Universitarias y de Investigación (AGAUR) de la Generalitat de Catalunya.
  • B·ARGO participa activamente en las actividades del Programa de Investigación Traslacional en Cáncer (CARE) en el IGTP, siendo la Dra. Mireia Margelí co-directora y la Dra. Anna Martínez-Cardús coordinadora de redes del programa. Además, el grupo tiene una gran actividad en la organización de eventos, no solo cursos especializados sino también actividades de divulgación.
  • Los investigadores de B·ARGO son miembros de sociedades oncológicas nacionales e internacionales como SEOM, ASEICA, ESMO, EORTC o EACR, así como cooperativas españolas y europeas.
  • Grupos por Tipos de Tumores (TTD, GECP, GEICAM, SOLTI, SOGUG, TTCC, GEICO, GEINO, GEM, entre otros).

Noticias

La investigación en cáncer es la protagonista de un nuevo episodio del pódcast 'Un bri de ciència'

Coincidiendo con el Día Mundial contra el Cáncer, el pódcast del IGTP dedica su octavo episodio a la investigación en este conjunto de enfermedades, centrándose en el programa CARE, una iniciativa que integra a profesionales de la salud del Campus Can Ruti para compartir conocimientos y herramientas.

El IGTP recibe siete ayudas del programa Industria del Conocimiento para proyectos innovadores

La convocatoria de Ayudas de Industria del Conocimiento (IdC) de AGAUR para el año 2024 ha concedido 528.000 € a siete proyectos del IGTP. Las ayudas potenciarán la valorización y la transferencia de estos proyectos innovadores.

+ Noticias